İdari Para Cezaları
İDARİ PARA CEZALARI- İTİRAZ VE KESİNLEŞMESİ:
Kişi ve kurumlara yönelik idari yaptırımlardan biri de idari para cezasıdır. İdari para cezalarına itirazların yapılmasında dikkat edilmesi gerekin bazı hususlara ile kesinleşmeye ilişkin bilgi vermek doğru olacaktır.
Çünkü idari para cezaları düzenlenirken uyulması gereken bir çok usulü işlemler idare tarafından yapılmadığından, cezaların iptali sırf bu nedenle mümkün olmaktadır. Bir diğer önemli hususta genel bir uygulama olarak idari para cezaları kesinleşmeden tahsili yoluna gidilmesidir ki bu da aşağıda açıklandığı gibi mümkün değildir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüklerince tebliğ edilen idari yaptırım kararlarında son bölümünde aşağıda örnekte görüldüğü gibi ;
İtirazın idarece verilen idari yaptırım kararının yerine getirilmesini durdurmayacağı belirtilmektedir.
. Bu belirleme hem 5996 sayılı yasanın 42.maddesine, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3. ve 27.maddelerine, seni no 442 sayıl Tahsilat Genel Tebliğine, hemde Bakanlığın Uygulama Talimatları’nın E- İdari para cezası yaptırımı, cezalarının tahsili ve itirazlarına yönelik uygulamalar başlıklı bölümünün 4.ve 5.maddelerine aykırıdır.
Gerçekten de her ne kadar 5996 sayılı Yasa’nın 42. maddesi “Cezaların uygulanması, tahsili ve itirazlar” başlığını taşımakta ise de, anılan maddede 5996 sayılı Yasa uyarınca verilen idari para cezalarına karşı başvuru yolları ve itiraz yolları belirtilmemiştir.
Öyle ise uygulanacak kural 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3.maddesinde olup, burada da Kabahatler Kanunu’nun uygulanacağı açıkça belirtilmiştir. Kanunun 27. ve 31.maddesi hükmü geçerlidir. Buna göre de ;
Söz konusu hükümlere göre, idari yaptırım kararları;
Kararın ilgilisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurulmadığı takdirde bu sürenin bitiminde,
Kanuni süresinde sulh ceza mahkemesine başvurulması halinde,
Sulh ceza mahkemesinin kararına itiraz edilmemiş ise kararın taraflara tebliğini takip eden 7 nci günün bitiminde,
2.000,-YTL’ye kadar (bu tutar dahil) idari para cezalarına ilişkin sulh ceza mahkemesinin karar tarihinde,
Sulh ceza mahkemesi kararına ya da mahkemeler tarafından verilen idari yaptırım kararlarına karşı ağır ceza mahkemesine itiraz edilmesi halinde itiraz üzerine verilen karar tarihinde, kesinleşmektedir.
Kaldı ki Bakanlık’ın uygulama talimatının “E- İdari para cezası yaptırımı, cezalarının tahsili ve itirazlarına yönelik uygulamalar” başlıklı bölümünde emredildiği gibi :
4) İdari para cezalarının kesinleşmesi üzerine ödemeler, ilgili muhasebe müdürlüğüne/mal müdürlüğüne veya müdürlüğün hesabının bulunduğu bankalara yapılmalıdır.
5) Sulh Ceza Mahkemesine yapılan itiraz halinde mahkeme kararı ile idari para cezalarının kesinleşmesi üzerine ödemeler, ilgili Muhasebe Müdürlüğünün/Mal Müdürlüğünün hesabının bulunduğu bankalara veya ilgili Muhasebe Müdürlüğü/Mal Müdürlüğüne yapılır.
Özetle, idari para cezası kesinleşmeden infaz edilemez ve kesinleşme sulh ceza mahkemesi/hakimliğine itiraz edilmiş ise kararın verilmesinden 7 gün sonra, buna itiraz edilmiş ise üst mahkemenin karar tarihinde kesinleşir.
Bu itibarla idari yaptırım kararının kesinleşmesi için itiraz edilmemiş olması veya itiraz halinde itirazın reddedilmiş olması, red kararına itiraz edilmiş ise bununla ilgili karar verilmiş olması gereklidir.
Kaldı ki İdari Yaptırım kararının İDARİ YAPTIRIMLARA İTİRAZ EDİLMEMESİ HALİNDE başlıklı bölümünde açıkça belirtildiği ve aşağıda örneği görüldüğü gibi ;
“ Kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren engeç 15 gün içinde suln ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir “ ibaresi yer almaktadır.
Burada açıkça belirlendiği gibi sulh ceza mahkemesine başvuru halinde karar kesinleşmez. Kesinleşmeyen kararlarında infazı mümkün değildir.
Söz konusu idari yaptırım kararının iptali için Sulh Ceza Hakimliklerine başvuruda bulunulduğu taktirde, sulh ceza hakimliğinin kararının, bu karara itiraz halinde itirazı değerlendirecek mahkemenin kararının verilmesine kadar tahsil işlemlerinin yapılmaması gerekmektedir.